Hoe kom je door een rouwproces?
De geboorte van een kind met een handicap gaat meestal gepaard met een overweldigend gevoel van verdriet en verlies. Op de jaarlijkse CdLS conferentie in 1996 in Nashville (VS) spraken rouwtherapeut Carol McDowell en dr. Eileen Ahearn over de lawine aan emoties die over je heen komt na de diagnose CdLS. Ook deelden ze hun visie op hoe ouders met deze moeilijke gebeurtenis kunnen omgaan.
Een van de hand-outs die Carol uitdeelde na haar lezing zie je hieronder. Carol legde uit dat ze het artikel had geschreven voor rouwbegeleiders en dat het was ontstaan uit een dagboekaantekening die ze had gemaakt toen haar vader stierf. Carol: “Toen ik in mijn dagboek schreef, realiseerde ik me dat ik geen slachtoffer wilde zijn dat me door het verdriet liet overspoelen, maar ook niet de held wilde zijn die tegen het verdriet ging vechten. Ik wilde gewoon gezond zijn en weer 'gelukkig' kunnen zijn en kunnen 'genieten'. Om dat te bereiken, moet je misschien (tijdelijk) je man, vrouw, kind, moeder, vader en vrienden negeren, om iets te vinden dat heel persoonlijk voor jou is en dat alleen jou helpt.” Carols visie op rouw is van toepassing op elk type verlies, of het nu een sterfgeval of het krijgen van een kind met een handicap is. Hier lees je haar artikel:
Wanneer er iets verschrikkelijks gebeurt of wanneer iemand overlijdt, is het geheim om niet een held of een slachtoffer te zijn, maar door die periode van verdriet heen te komen. Dat betekent dat je emoties durft te voelen. Dat je een tijdje niet mee hoeft te doen aan de normale routine van het leven. En dat er begrip is als je dingen vergeet, als je af en toe wat afstand neemt of als je twee verschillende kleuren sokken draagt.
Jezelf toestemming geven om verdrietig én blij te zijn, om te lachen én te huilen, dat is vaak een van de moeilijkste aspecten van rouw. Maar het is ook een van de beste technieken voor stressvermindering die je jezelf cadeau kunt doen.
Een ander cadeau dat je jezelf kunt geven, is tijd. Tijd om de problemen op je eigen manier aan te pakken, niet op de manier van anderen. Uitleggen aan anderen hoe je je voelt kan vaak frustrerend zijn, maar als de ander de tijd neemt om te luisteren kan praten juist heel waardevol zijn. Het is belangrijk om te beseffen dat je een breed scala aan emoties en reacties kunt ervaren, zowel bij jezelf als bij anderen. Sommige mensen reageren gewoon niet goed op andermans verdriet. En als ze dat wel doen, staat er vaak onbewust een houdbaarheidsdatum op je verdriet. Daarna ‘gaat het leven weer door’. Maar misschien heb jij wel meer tijd nodig. Je familie, collega's en zelfs goede vrienden zijn zich soms niet bewust van jouw behoeften. En dus kunnen ze ook niet aan die behoeften voldoen.
Wat help om er doorheen te komen?
Het helpt als je optimistisch bent, zelfs als je je ellendig voelt. Je weet dat rouwen mág, en je zoekt daarvoor steun bij anderen. Je bent nieuwsgierig en verlangt ernaar om na je verdriet weer door te gaan. Je wilt leren om opnieuw van het leven te genieten. Je begrijpt dat 'je goed voelen' niet betekent dat je het verleden moet vergeten, maar dat je moet leren leven met de pijn die je nu voelt. Wat je nodig hebt om dit punt te bereiken, verschilt van persoon tot persoon.
Mensen vragen me weleens wat de ergste soort pijn is. Ze willen weten waarom het verliezen van een baan, van hun gezondheid, hun levensstijl, hun huisdier of hun vriend soms evenveel pijn lijkt te doen als de dood van een familielid. Ze vragen mij of het ene verlies echt pijnlijker is dan het andere. Ik antwoord dan dat deze dingen allemaal pijn doen. Een gebroken hart is een gebroken hart. Voor alle gebroken harten die dit lezen: ik begrijp jullie pijn. Maar vergeet nooit dat er ook vreugde bestaat. Als je rouwt, zoek dan hulp en vind jouw manier om er doorheen te komen.
CdLS Outreach USA, published on 11 jun. 1997
